ÖNSÖZ .................................................................................................................. i
BİRİNCİ KISIM
EMLAK SÖZLEŞMELERİ
I. GENEL OLARAK BORÇLAR KANUNUNDAKİ TANIMI İLE
TELALLIK SÖZLEŞMESİ ......................................................................... 3
II. TAŞINMAZ TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİK KAPSAMI
VE GETİRDİĞİ YENİLİKLER .................................................................. 4
III. EMLAK KOMİSYON SÖZLEŞMESİ UNSURLARI ................................ 8
1. Sözleşme Tarafları ................................................................................. 8
2. Sözleşme Konusu .................................................................................. 8
3. Ücret ve Koşulları ................................................................................. 9
4. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri ........................................................ 9
5. Sözleşme Süresi ..................................................................................... 9
6. Şekil Şartı .............................................................................................. 9
IV. EMLAKÇI İLE MÜŞTERİNİN KARŞILIKLI HAK VE
YÜKÜMLÜLÜKLERİ .............................................................................. 10
1. İş Sahibinin (Taşınmaz Malikinin) Yükümlülükleri ........................... 11
a. Ücret Ödeme Yükümlülüğü: ......................................................... 11
b. Doğru Bilgi Verme Yükümlülüğü: ............................................... 11
c. Yetkilendirme ve İşbirliği: ............................................................ 12
2. Emlakçının (Simsar) Yükümlülükleri ................................................. 12
a. Aracılık Görevini Özenle Yerine Getirme: ................................... 12
b. Tarafları Bir Araya Getirme:......................................................... 12
c. Sır Saklama Yükümlülüğü: ........................................................... 12
d. Yetki Sınırlarına Uyma ve İşi Bizzat Görme: ............................... 13
3. İş Sahibinin Hakları ............................................................................. 13
a. Sözleşmenin Uygun Şekilde Yerine Getirilmesini Talep Etme:....................... 13
b. Eksiksiz Bilgilendirilme Hakkı: .................................................... 13
4. Emlakçının Hakları.............................................................................. 14
a. Ücret Talep Etme Hakkı: .............................................................. 14
b. Giderlerin Karşılanmasını Talep Etme: ........................................ 14
V. EMLAK KOMİSYON SÖZLEŞME TÜRLERİ ....................................... 14
1. Yetkilendirme Sözleşmesi (Madde 15) ............................................... 14
İçindekiler
iv
2. Alım-Satıma Aracılık Sözleşmesi (Madde 16) ....................................14
3. Kiralamaya Aracılık Sözleşmesi (Madde 17) ......................................15
4. Yer Gösterme Sözleşmesi (Taşınmaz Gösterme Belgesi) (Madde 19) 15
VI. YETKİLENDİRME/TEKEL SÖZLEŞMELERİ .......................................15
VII. YER GÖSTERME SÖZLEŞMESİ ............................................................18
VIII. EMLAK KOMİSYONCUSUNUN ÜCRETE HAK KAZANDIĞI
AN – EMLAK KOMİSYONCUSUNUN DEVRE DIŞI
BIRAKILMASI HALİ VE DURUMUN DÜRÜSTLÜK KURALI
ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMESİ ...............................................24
IX. SÖZLEŞMEDE YAZILI OLAN HÜKÜMLERİN AKSİ,
TANIKLARLA DEĞİL ANCAK YAZILI DELİLLERLE İSPAT
OLUNABİLİR. YANİ “SENEDE KARŞI SENETLE İSPAT”
ŞEKLİNDE BİLİNEN HUKUK KURALI, BURADA DA
GEÇERLİDİR: ...........................................................................................26
X. ÜCRETE HAK KAZANDIRAN HİZMET VE YETKİ
SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ ARKA PLANI: ..........................................29
XI. EMLAK SÖZLEŞMELERİNİN SONRADAN DOLDURULDUĞU
VEYA DEĞİŞTİRİLDİĞİ İDDİASI KARŞISINDA KANUNİ VE
İÇTİHADİ ÇERÇEVE ...............................................................................32
XII. İŞ SAHİBİNİN, EMLAKÇININ BULDUĞU KİŞİLERLE
SÖZLEŞME YAPMAYI REDDETMESİ HALİNDE DAHİ
EMLAKÇININ, HİZMET BEDELİNE HAK KAZANABİLMESİ
MÜMKÜNDÜR .........................................................................................36
XIII. BİRDEN ÇOK EMLAK DANIŞMANI İLE SÖZLEŞME
YAPILMASI ..............................................................................................39
XIV. EMLAK SÖZLEŞMELERİNDE CAYMA AKÇESİ YANİ
KAPORA İLE PEY AKÇESİ YANİ BAĞLANMA PARASI
ARASINDAKİ FARK VE CEZAİ ŞART .................................................40
1. Cayma Parası (TBK m. 178)................................................................40
2. Bağlanma Parası / Pey Akçesi (TBK m. 177) ......................................41
XV. SİMSARLIK SÖZLEŞMESİNDEKİ GECİKTİRİCİ ŞART .....................49
İKİNCİ KISIM
EMLAK DANIŞMANLARININ KARŞILAŞACAĞI HUSUSLARA
DAİR BAZI HUKUKİ BİLGİLER
TÜRK MEDENİ KANUNU’NUN 1020. MADDESİ VE EMLAKÇININ
BİLGİ VE BELGE TALEBİ HAKKI ........................................................59
Emlakçının Tapu Sicilinden Bilgi Talep Etme Yetkisi: .......................................59
1. İlgisini İnanılır Kılma Şartı: .................................................................59
İçindekiler
v
2. Yetkili Emlakçının Durumu: ................................................................. 59
3. Emlakçı, Sadece Genel Bilgileri Alabilir:.............................................. 59
4. Özetle: .................................................................................................... 60
TAPU SİCİLİNİN TUTULMASINDAN DOĞAN ZARARLARDA
DEVLETİN SORUMLULUĞU (TMK M.1007) VE EMLAK
DANIŞMANLARININ HUKUKİ DURUMU .......................................... 60
TMK 1007. maddesi Kapsamında Devletin Sorumluluğu ......................... 60
EMLAK DANIŞMANLARININ HUKUKİ SORUMLULUĞU VE TMK
M.1007 İLİŞKİSİ ....................................................................................... 61
a. Emlak Danışmanlarının Yükümlülükleri ...................................... 61
b. Emlak Danışmanının Hatalı Kayıttan Doğan Sorumluluğu .......... 61
c. Devletin Sorumluluğuna Başvuru ................................................. 61
Emlak Danışmanının Tapu Sicilinden Doğan Zarar Davalarındaki Rolü .. 62
Özet Değerlendirme: .................................................................................. 62
TAŞINMAZIN BÖLÜNMESİ (İFRAZ) VE BİRLEŞTİRİLMESİ
(TEVHİD) İŞLEMLERİ ............................................................................ 62
1. Tevhid (Birleştirme) İşlemi ................................................................. 63
Tanım: ................................................................................................. 63
Hukuki Dayanak: ................................................................................. 63
Şartları: ................................................................................................ 64
Tevhid İşleminin Amacı: ..................................................................... 64
Başvuru Süreci: ................................................................................... 64
2. İfraz (Ayırma) İşlemi ........................................................................... 64
Tanım: ................................................................................................. 64
Hukuki Dayanak: ................................................................................. 64
Şartları: ................................................................................................ 65
İfraz İşleminin Amacı:......................................................................... 65
Başvuru Süreci: ................................................................................... 65
Tevhid ve İfraz Arasındaki Farklar: .................................................... 65
TAŞINMAZIN BAĞIŞLANMASI VE ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA
AKDİ ......................................................................................................... 66
I. TAŞINMAZIN BAĞIŞLANMASI ..................................................... 66
Hukuki Dayanak: ................................................................................. 66
Bağış Sözleşmesinin Şekil Şartları: ..................................................... 66
Rücu Şartı (Bağıştan Dönme): ............................................................ 66
Bağış Sözleşmesinin İptali: ................................................................. 67
İçindekiler
vi
Taşınmaz Bağışının Sonuçları: ............................................................67
II. ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA AKDİ ................................................67
Hukuki Dayanak: .................................................................................67
Sözleşmenin Şekil Şartları: ..................................................................67
Ölünceye Kadar Bakma Akdinin Unsurları: ........................................68
Akdin Feshi ve İptali: ..........................................................................68
Bir ölünceye kadar bakma sözleşmesinde aşağıdaki unsurlar
mutlaka yer almalıdır: ...................................................................68
Sözleşmenin İhlali ve Hukuki Sonuçları .............................................69
Uygulamada Sık Karşılaşılan Sorunlar ................................................69
Ölünceye Kadar Bakma Akdinin Sonuçları:........................................69
III. TAŞINMAZ BAĞIŞI VE ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA AKDİNİN
KARŞILAŞTIRILMASI ......................................................................70
EVLİLİKTE MAL REJİMİ HUSUSLARI VE AİLE KONUTU ŞERHİ ...........70
A. MAL REJİMİ.......................................................................................70
1. Mal Rejimleri Nedir? ....................................................................70
2. Mal Rejimlerinin Emlak Danışmanı Açısından Önemi .................71
B. AİLE KONUTU ŞERHİ ......................................................................73
GAYRIMENKUL SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ .............................................75
1. Tanım ve Hukuki Niteliği ....................................................................75
2. Taraflar ve Ehliyet Şartı .......................................................................75
3. Sözleşmenin Zorunlu Unsurları ...........................................................75
4. Şerh ve Alıcının Korunması ................................................................76
5. Sözleşmenin İhlali ve Hukuki Sonuçları..............................................76
6. Sözleşmenin Tapuya Şerh Edilmesinin Faydaları ...............................76
7. Uygulamada Sık Karşılaşılan Sorunlar ................................................77
8. Emlak Danışmanı Açısından Önemli Hususlar ...................................77
KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ........................................................78
A. Genel ve Özlü Bilgiler .........................................................................78
1. Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi .....................................................78
2. Taraflar ve Ehliyet Şartı ................................................................78
3. Sözleşmenin Zorunlu Unsurları .....................................................78
4. Tapuya Şerh ve Alıcının Korunması .............................................79
5. Sözleşmenin İhlali ve Hukuki Sonuçları .......................................79
6. Uygulamada Sık Karşılaşılan Sorunlar .........................................79
7. Emlak Danışmanı Açısından Önemli Hususlar .............................80
İçindekiler
vii
B. KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNE ARACILIK EDECEK
BİR EMLAK DANIŞMANININ DİKKAT ETMESİ GEREKEN
DİĞER HUSUSLAR ........................................................................... 80
1. Yasal Yetkilendirme: Hukuki Dayanağı Sağlamak ...................... 80
2. Emlakçı Komisyon Hakkı: ............................................................ 81
3. Sözleşmeye Hazırlık Sürecinde Dikkat Edilecek Maddeler ......... 81
4. Emlak Simsarının Taraflar ve Menfaatler Arasındaki
Dengeleyici Rolü .......................................................................... 82
5. Kat Karşılığı Sözleşmelerde Olası Uyuşmazlıklar ve Çözüm Yolları ........................... 82
BİRLİKTE MÜLKİYET VE ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI
HAKKINDA .............................................................................................. 83
A. Birlikte Mülkiyet: Paylı Mülkiyet ve Elbirliği ile Mülkiyet ................ 83
1. Tanım ve Hukuki Niteliği ............................................................. 83
2. Paylı Mülkiyet (Hisseli Mülkiyet) ................................................ 83
3. Elbirliği ile Mülkiyet..................................................................... 83
4. Paylı ve Elbirliği Mülkiyet Arasındaki Farklar ............................. 84
B. Ortaklığın Giderilmesi Davası (İzale-i Şuyu Davası) .......................... 85
İRTİFAK HAKLARI VE ÖZELLİKLE İNTİFA HAKKINA DAİR
BİLGİLER ................................................................................................. 88
İrtifak Hakları ve İntifa Hakkı: ............................................................................ 88
1. Tanım ve Hukuki Niteliği .................................................................... 88
2. İrtifak Haklarının Türleri ..................................................................... 88
3. İntifa Hakkı: Özel Bir İrtifak Hakkı Türü ........................................... 89
4. İrtifak ve İntifa Haklarının Tapuya Şerhi ve Tescili ............................ 89
5. Satış veya Kiralama Sürecinde Yaşanabilecek Güçlükler ................... 89
6. Emlak Danışmanı Açısından Önemli Hususlar ................................... 90
NEDEN BİR EMLAKÇI, ÜZERİNDE İNTİFA HAKKI BULUNAN
TAŞINMAZI, PORTFÖYÜNE EKLEMEMELİDİR? .............................. 90
İPOTEK MÜESSESESİ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER ............... 92
A. İPOTEK: EMLAK DANIŞMANLARI İÇİN TEMEL REHBER ....... 92
1. İpotek Nedir ve Hukuki Dayanağı ................................................ 92
2. İpotek Kurmaya Elverişli Taşınmazlar ......................................... 92
3. İpotek Kurulmasında Gerekli Belgeler ......................................... 92
4. İpotekte Derece Sistemi ................................................................ 92
5. Alacaklıya Sağladığı Güvenceler .................................................. 93
6. Tapu Sicilinde İpotek Tescili ........................................................ 93
İçindekiler
viii
7. İpotekte Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar .................................93
B. İPOTEKLE TEMİNAT ALTINA ALINABİLECEK BORÇ TÜRLERİ
VE TAŞINMAZ ÜZERİNDEKİ HUKUKİ İŞLEMLER ....................94
1. Para Borcu Dışındaki Borçların İpotekle Teminatı .......................94
2. Mevcut ve İleride Doğacak Alacakların İpoteğe Konu Edilmesi...........................................94
3. İpotekli Taşınmazın Devri .............................................................94
4. Elbirliği ve Paylı Mülkiyette İpotek Tesisi ...................................95
5. Aile Konutu Üzerinde İpotek Tesisinde Eşin Rızası ve Diğer
Taşınmazın İzni .............................................................................95
6. Türk Hukuku ve Bankacılık Sisteminde İpotekte Sıra (Derece) .................................96
ÜÇÜNCÜ KISIM
EMLAK SİMSARININ BİLMESİ GEREKEN
TEMEL KANUNLAR VE İLGİLİ MADDELER
EMLAKÇILARI İLGİLENDİREN NORMATİF HUKUK
DÜZENLEMELERİ ................................................................................ 101
1. Borçlar Kanunu İlgili Hükümleri ....................................................... 101
TÜRK BORÇLAR KANUNU .......................................................... 101
2. 05.06.2018 Tarih ve 30442 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan
Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik .......................................... 104
TAŞINMAZ TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİK .................. 104
TÜRK MEDENİ KANUNU 4721 SAYILI KANUN ...................... 120
KAT MÜLKİYETİ KANUNU (KMK) 634 SAYILI KANUN ....... 135
İMAR KANUNU 3194 SAYILI KANUN ....................................... 160
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN 6502
SAYILI KANUN ........................................................................ 180
KAYNAKÇA .................................................................................................... 191