İÇİNDEKİLER
İKİNCİ BASKI İLK SÖZ ........................................................................................ i
ÜÇÜNCÜ BASKI İÇİN İLK SÖZ ........................................................................ iv
DÖRDÜNCÜ BASKI İÇİN İLK SÖZ ................................................................... v
İÇİNDEKİLER ...................................................................................................... vii
KISALTMALAR ................................................................................................. xxii
KISIM 1 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU ÇERÇEVESİNDE TİCARET ŞİRKETLERİ
TÜRK TİCARET KANUNU ÇERÇEVESİNDE TİCARET ŞİRKETLERİ ........... 3
1. YENİ TÜRK TİCARET KANUNU ÇERÇEVESİNDE TİCARET ŞİRKETLERİNİN
GENEL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ ......................... 3
1.1. Ticari İşletme ................................................................................................ 3
1.2. Faiz ............................................................................................................... 3
1.3. Ticaret Sicili ................................................................................................. 3
1.4. Ticaret Unvanı .............................................................................................. 6
1.5. Haksız Rekabet ............................................................................................. 6
1.6. Ticari Defterlerle İspat.................................................................................. 7
1.7. Kaldırılan Hükümler ..................................................................................... 7
1.8. Ultra Vires .................................................................................................... 7
1.9. Sermaye ........................................................................................................ 8
1.10. Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirme .......................................................... 8
1.11. Şirketler Topluluğu ........................................................................................ 8
1.12. Ölçeklerine Göre İşletmeler ve Sermaye Şirketleri ....................................... 9
1.13. Elektronik İşlemler ve Bilgi Toplumu Hizmetleri.......................................... 9
2. YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNUN DÜZENLENMESİNE
ETKİ EDEN NEDENLER ......................................................................................................... 10
2.1. 6762 Sayılı Eski Türk Ticaret Kanunu Doğrudan Etkileyen Gelişmeler .... 10
2.2. AB Tam Üyeliğine Aday Olma, Müzakerelere Başlanması Kararı ve
“Müzakere Eden Ülke” Konumu ................................................................. 11
2.3. Teknolojik Gelişmeler ve Internet ............................................................... 11
2.4. Uluslararası Piyasaların Bir Parçası Olmak ............................................... 12
2.5. Ticaret Kanununu Etkileyen Yeni Kanunlar ............................................... 13
3. BAZI AVRUPA ÜLKELERİNDE TİCARET HUKUKU .................................... 13
3.1. Genel Bakış ................................................................................................ 13
3.2. Avrupa Ülkelerinde Ticaret Hukuku ........................................................... 13
3.2.1. Almanya ........................................................................................ 14
3.2.2. Avusturya ...................................................................................... 16
3.2.3. Fransa ............................................................................................ 17
3.2.4. İngiltere .......................................................................................... 18
3.2.5. İtalya .............................................................................................. 20
3.2.6. İsviçre ............................................................................................ 21
4. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKU .............................................................................. 23
4.1. Ticari İşletme Hukuku ................................................................................. 23
4.2. Şirketler Hukuku ......................................................................................... 23
5. AVRUPA’DA TİCARET HUKUKU ALANINDA YAPILAN REFORMLAR .... 25
5.1. Ticaret Sicili ................................................................................................ 25
5.2. Ticaret Unvanı ............................................................................................. 25
5.3. Haksız Rekabet ........................................................................................... 26
5.4. Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirme ........................................................ 27
5.5. Şirketlerin Sınır Aşan Hareketliliği ............................................................. 27
6. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NDE TİCARET HUKUKU ................... 28
7. YENİ TÜRK TİCARET KANUNU UYGULAMA SONUÇLARININ
LİMİTED ŞİRKET VE ANONİM ŞİRKETLERE ETKİSİ ................................................... 29
8. TÜRKİYE GENELİ ANONİM ŞİRKET SAYISI ................................................. 31
KISIM 2 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNUN ANONİM ŞİRKETLER AÇISINDAN
YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ 6103 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNUN
YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUNDA ANONİM ŞİRKETLER ..................................... 35
1. GENEL HÜKÜMLER .......................................................................................... 35
1.1. Eski Hukukun ve Türk Ticaret Kanununun Uygulanacağı Durumlar ......... 35
1.2. Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğe Girmesinden Önceki Olaylara Uygulanması ............................................................................................... 36
1.2.1. Kanunla Düzenlenen İlişkiler ........................................................ 36
1.2.2. Beklenen Haklar ............................................................................ 36
1.2.3. Kazanılmış Haklar ......................................................................... 36
1.2.4. Zamanaşımı Süreleri ve Hak Düşürücü Süreler ............................. 36
1.2.5. Yollamalar...................................................................................... 36
2. TİCARİ İŞLETME ................................................................................................ 37
2.1. Ticari İşletme .............................................................................................. 37
2.2. Ticaret Unvanı ............................................................................................. 37
2.3. Merkezleri Türkiye İçinde ve Dışında Bulunan Ticari İşletmelerin Türkiye Şubelerinin
Tescili ve Türkiye’deki Bir Şirketin Merkezinin Yurt Dışına Taşınması ................................................................................. 38
3. TİCARET ŞİRKETLERİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER ............................ 39
3.1. Ticaret Şirketlerinin Hak Ehliyeti ............................................................... 39
3.2. Sermaye Koyma .......................................................................................... 39
3.3. Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirme ........................................................ 40
3.3.1. Tebliğler ve Düzeltmeler ............................................................... 40
3.3.2. Hakimiyetin Kötüye Kullanılması ................................................ 40
3.3.3. Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarına Sahip Olması ................ 40
4. ANONİM ŞİRKETLERE İLİŞKİN HÜKÜMLER .............................................. 41
4.1. Asgari Sermaye .......................................................................................... 41
4.2. Kuruluş ....................................................................................................... 42
4.3. Esas Sözleşme ............................................................................................ 42
4.4. Tek Pay Sahipli Anonim Şirketler .............................................................. 42
4.5. Yönetim Kurulu .......................................................................................... 43
4.6. Esas Sözleşme Değişikliklerinde Toplantı ve Karar Nisapları ................... 43
4.7. Özel Denetçi ............................................................................................... 44
4.8. Oy Hakkı ve Oyda İmtiyazlı Paylar ile Nama Yazılı Payların Devredilmelerinin Sınırlanması .......... 44
KISIM 3 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKET KURULUŞU
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKET KAVRAMI VE ANONİM ŞİRKET KURULUŞU
1. ANONİM ŞİRKET TANIMI ................................................................................ 49
2. ÖZEL KANUNLARA BAĞLI ANONİM ŞİRKETLER ..................................... 50
3. GENEL OLARAK ANONİM ŞİRKET KURULUŞU ......................................... 50
3.1. Anonim Şirket Kuruluşuna Genel Bakış .................................................... 50
3.1.1. Güvenli Kuruluş ve Sermayenin Korunması................................. 51
3.1.2. Kuruluşun Yeniden Düzenlenmesi ve Tedrici Kuruluşun Kaldırılması........................................... 52
3.1.3. Tek Kişilik Anonim Şirket ............................................................ 52
3.2. Anonim Şirket Kuruluş Amacı ve Konusu ..................................................... 54
BÖLÜM II ANONİM ŞİRKET KURULUŞ KOŞULLARI VE KURULUŞ BELGELERİ
1. ANONİM ŞİRKET KURULUŞ KOŞULLARI .................................................... 59
1.1. Ticaret Bakanlığı İzni ................................................................................. 59
1.2. Kamu Tüzel Kişilerinin Yönetim Kurulunda Temsili ................................. 60
1.3. Kurucu İşlem .............................................................................................. 60
1.4. En Az Sermaye Tutarı ................................................................................. 61
1.5. Anonim Şirket Kurucu Sayısı ..................................................................... 64
1.6. Anonim Şirkete Ait İnternet Sitesi Açılması............................................... 66
1.6.1. Anonim Şirket İnternet Sitesinin Düzenlenmesi ........................... 67
1.6.2. İnternet Sitesi İçerik Süresi ........................................................... 68
1.6.3. İnternet Sitesi ile İlgili Cezai Sorumluluk ..................................... 68
2. ANONİM ŞİRKET KURULUŞ BELGELERİ..................................................... 71
2.1. Esas Sözleşme ............................................................................................ 72
2.1.1. Emredici Hükümler ....................................................................... 77
2.1.2. 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında
Kanunda Kuruluşa İlişkin Düzenleme .......................... 78
2.1.3. Esas Sözleşmede Değişiklik .......................................................... 78
2.1.3.1. Temel İlke ......................................................................... 78
2.1.3.2. Esas Sözleşmede Değişiklik Yapılmasında Usul .............. 79
2.2. Kurucular Beyanı ........................................................................................ 82
2.3. Değerleme Raporları ................................................................................... 83
KISIM 4 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERDE PAY VE PAY SAHİPLERİ
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKETLERDE PAY
1. ANONİM ŞİRKETLERDE PAY .......................................................................... 91
1.1. Anonim Şirket Payının Asgari İtibari Değeri .............................................. 91
1.2. Payların Bölünememesi .............................................................................. 92
1.3. İmtiyazlı Paylar ........................................................................................... 92
1.4. Oyda İmtiyazlı Paylar ................................................................................. 95
2. PAY BEDELİ İFA BORCU ................................................................................... 99
2.1. Pay Bedeli İfa Borcu İlkeleri ....................................................................... 99
2.1.1. Tek Borç İlkesi ............................................................................... 99
2.1.2. Primli Pay Çıkarma Yetkisi .......................................................... 100
2.1.3. Pay Bedelinin İade Edilmemesi ................................................... 100
2.1.4. İkincil Yükümlülükler.................................................................. 100
2.2. Pay Bedelini Ödemeye Çağrı .................................................................... 100
2.3. Pay Bedelini Ödemede Temerrüt .............................................................. 101
2.3.1. Temerrüt Sonuçları ...................................................................... 101
2.3.2. Iskat Usulü ................................................................................... 102
BÖLÜM II ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SAHİPLERİ
1. PAY SAHİBİNİN TEMSİLİ ................................................................................ 105
1.1. Genel Olarak Pay Sahibinin Temsili ......................................................... 105
1.2. Pay Sahibinin Temsil Şekli........................................................................ 105
1.2.1. Organın Temsilcisi ve Bağımsız Temsilci .................................... 105
1.2.2. Kurumsal Temsilci ....................................................................... 106
1.2.4. Temsilciler Tarafından Yayınlanması Gereken Bildirge .............. 109
1.2.5. Temsilcilerin Bildirim Yükümlülüğü ........................................... 109
1.3. Birden Çok Pay Sahibinin Temsil Şekli .................................................... 110
1.4. Genel Kurula Yetkisiz Katılma.................................................................. 110
2. PAY SAHİBİNİN OY HAKKI ............................................................................ 111
2.1. Oy Hakkının Doğumu ............................................................................... 115
2.2. Oy Hakkından Yoksunluk ......................................................................... 115
3. PAY SAHİBİNİN BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKI ................................ 116
4. PAY SAHİBİNİN ÖZEL DENETİM İSTEME HAKKI ...................................... 119
4.1. Özel Denetçinin Atanması ......................................................................... 119
4.1.1. Genel Kurul Kabulü ile Özel Denetçinin Atanması ..................... 119
4.1.2. Genel Kurul Reddi Halinde Özel Denetçinin Atanması .............. 121
4.2. Özel Denetim ............................................................................................ 122
4.2.1. Genel Olarak Özel Denetim Görevi ............................................ 122
4.2.2. Özel Denetim Raporu .................................................................. 123
4.2.2.1. Özel Denetim Raporunun Hazırlanması ......................... 123
4.2.2.2. Özel Denetim Raporunun İşleme Konulması ve Açıklanması ................ 124
4.2.3. Özel Denetim Giderleri ............................................................... 124
KISIM 5 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERİN SINIFLANDIRILMASI VE ŞİRKETLER TOPLULUĞU
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKETLERİN SINIFLANDIRILMASI
ANONİM ŞİRKETLERİN SINIFLANDIRILMASI .............................................. 129
1. KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ ANONİM ŞİRKETLER ................................... 129
2. BÜYÜK ÖLÇEKLİ ANONİM ŞİRKETLER .................................................... 129
3. ANONİM ŞİRKET BÜYÜKLÜK ÖLÇÜTÜNÜN DEĞİŞİMİ ......................... 130
BÖLÜM II ŞİRKETLER TOPLULUĞU
1. 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNDA ŞİRKETLER TOPLULUĞU 133
1.1. Hakim ve Bağlı Şirket .............................................................................. 136
1.2. Hakimiyet Kavramı .................................................................................. 137
1.3. Dolaylı Hakimiyet Kavramı ..................................................................... 138
1.4. Şirketler Topluluğunun Sermeye Şirketlerinden Oluşması ....................... 138
1.5. Şirketler Topluluğunda Pay ve Oy Oranları .............................................. 139
1.6. Şirketler Topluluğunda Karşılıklı İştirak .................................................. 140
1.7. Şirketler Topluluğunda Bildirim, Tescil ve İlan Yükümlülükleri ............. 141
1.8. Şirketler Topluluğu Raporları ................................................................... 143
1.9. Şirketler Topluluğunda Bilgi Alma ........................................................... 146
1.10. Şirketler Topluluğunda Hakların Donması ................................................ 147
1.11. Şirketler Topluluğunda Sorumluluk ........................................................... 148
1.13. Şirketler Topluluğunda Tam Hakimiyet Durumunda Talimat İstisnası ...... 153
1.14. Bağlı Şirket Organlarının Sorumsuzluğu ................................................... 154
1.15. Şirketler Topluluğunda Alacaklıların Dava Hakkı ..................................... 154
1.16. Şirketler Topluluğunda Özel Denetim ....................................................... 155
1.17. Şirketler Topluluğunda Satın Alma Hakkı ................................................. 155
2. TİCARET SİCİLİ YÖNETMELİĞİNDE ŞİRKETLER TOPLULUĞU ............ 156
2.1. Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu ve Hâkimiyet
(Ticaret Sicili Yönetmeliği Madde 105) .......................................................................... 156
2.2. Hâkimiyet Sözleşmesi ve Tescil (Ticaret Sicili Yönetmeliği Madde 106) 157
2.3. Bildirim, Tescil ve İlan Yükümlülükleri ile Pay ve Oy Oranlarının Hesaplanması
(Ticaret Sicili Yönetmeliği Madde 107) ............................ 157
2.4. Şirketler Topluluğu Denetçileri Denetçi Seçimi ve Tescili
(Ticaret Sicili Yönetmeliği Madde 108) .......................................................................... 159
3. ŞİRKETLER TOPLULUĞU İLE HOLDİNG AYRIMI ..................................... 159
KISIM 6 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKET GENEL KURULU
ANONİM ŞİRKET GENEL KURULU .................................................................... 165
1. GENEL OLARAK ANONİM ŞİRKET GENEL KURULU ............................... 165
2. ANONİM ŞİRKET GENEL KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ ........... 171
3. ANONİM ŞİRKET GENEL KURULUNUN TOPLANMASI ........................... 172
3.1. Genel Kurul Toplantısının Şekli, Zamanı ve Yeri ..................................... 172
3.2. Anonim Şirket Genel Kurulunu Toplantıya Çağrıya Yetkili ve
Görevli Organlar .................................................................................................... 173
3.3. Anonim Şirket Genel Kurul Toplantısına Çağrı ........................................ 176
3.4. Çağrısız Anonim Şirket Genel Kurulu ...................................................... 176
3.5. Anonim Şirket Genel Kurulu Toplantısının Yapılması .............................. 177
3.5.1. Anonim Şirket Genel Kurulu Gündemi ....................................... 177
3.5.2. Hazır Bulunanlar Listesi .............................................................. 178
3.5.3. Genel Kurula Katılmaya Yetkili Olan Pay Sahipleri.................... 179
3.5.4. Genel Kurul Toplantı Başkanlığı ve İç Yönerge Çıkarma Zorunluluğu .............181
3.5.5. Genel Kurul Toplantı ve Karar Nisabı (Yeter Sayısı) .................. 181
3.5.6. Esas Sözleşme Değişikliklerinde Toplantı ve Karar Nisapları (Yeter Sayısı) ..... 182
3.6. Elektronik Ortamda Anonim Şirket Genel Kurulu .................................... 185
3.7. Anonim Şirket Genel Kurul Toplantısının Ertelenmesi ....................................... 195
3.8. Anonim Şirket Genel Kurul Kararları ................................................................. 196
3.8.1. Genel Kurul Kararlarının Etkisi ................................................................ 196
3.8.2. Bilançonun Onaylanmasına İlişkin Karar.................................................. 197
3.8.3. Genel Kurul Toplantı Tutanağı .................................................................. 197
3.8.4. Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının Butlanı ve İptali ........................ 198
3.8.4.1. Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının Butlanı......................... 198
3.8.4.2. Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının İptali ............................ 200
3.8.4.3. Kötü Niyetle İptal ve Butlan Davası Açanların Sorumluluğu ...... 201
3.8.4.4. İlan, Teminat ve Kanun Yolu ........................................................ 201
3.8.4.5. Kararın Yürütülmesinin Geri Bırakılması .................................... 201
3.8.4.6. İptal ve Butlan Kararın Etkisi ...................................................... 202
KISIM 7 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULU
ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULU .............................................................. 205
1. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ ...................................................................... 206
1.1. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sayısı ve Nitelikleri ..................................... 206
1.2. Belirli Grupların Yönetim Kurulunda Temsil Edilmesi ............................... 210
1.3. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Zarar Sigortası .............................................. 211
1.4. Yönetim Kurulu Üyelerinin Görev Süresi ................................................ 212
1.5. Yönetim Kurulu Üyelerinin Görevden Alınması ...................................... 213
1.6. Yönetim Kurulu Üyeliğinin Boşalması .................................................... 213
1.7. Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı .................... 215
1.8. Yönetim Kurulu Üyelerine Uygulanan Yasaklar ......................................... 217
1.8.1. Müzakereye Katılma Yasağı ........................................................... 217
1.8.2. Anonim Şirket ile İşlem Yapma, Şirkete Borçlanma Yasağı ........... 219
1.8.3. Rekabet Yasağı ............................................................................... 221
1.9. Yönetim Kurulu Üyelerinin Mali Hakları ................................................ 221
2. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ŞİRKETTE YÖNETİM VE
TEMSİL YETKİSİ ............................................................................................................. 221
2.1. Yönetim Kurulu Görev Dağılımı .............................................................. 222
2.2. Yönetimin Devri ....................................................................................... 223
2.3. Yönetim Kurulu Tarafından Ticari Mümessil ve Vekil Ataması ............... 224
2.4. Yönetim Kurulu Üyelerinin Özen ve Bağlılık Yükümlülüğü ................... 225
2.5. Anonim Şirket Temsili .............................................................................. 226
2.5.1. Anonim Şirket Temsilinin Kapsam ve Sınırları .............................. 227
2.5.2. Anonim Şirket Temsilinde İmza Şekli ............................................ 229
2.5.3. Anonim Şirket Temsilinde Tescil ve İlan ........................................ 229
2.5.4. 6183 Sayılı Kanun ve Anonim Şirket Kanuni Temsilci Sorumluluğu ...... 230
3. YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ ..................................... 236
3.1. Genel Olarak Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri ............................. 236
3.2. Yönetim Kurulunun Devredilemez Görev ve Yetkileri ............................ 236
4. ANONİM ŞİRKET SERMAYESİNİN KAYBI VE BORCA BATIK OLMASI DURUMUNDA
ÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ .......... 239
4.1. Çağrı ve Bildirim Yükümü ....................................................................... 239
4.2. 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu Madde 376 Uygulama Esasları .... 242
4.3. Konkordato ............................................................................................... 245
5. RİSKİN ERKEN SAPTANMASI VE YÖNETİMİNE İLİŞKİN
YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ......................................................... 246
6. YÖNETİM KURULU TOPLANTISI KARARLARI ........................................ 247
6.1. Genel Olarak Yönetim Kurulu Kararları .................................................. 247
6.2. Batıl Yönetim Kurulu Kararları ................................................................ 249
KISIM 8 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKET
SERMAYE ARTIRIMI VE SERMAYE AZALTILMASI
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYE ARTIRIMI
1. ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYE ARTIRIMI GENEL HÜKÜMLERİ .... 257
1.1. Sermayenin Ödenmiş Olması .................................................................... 258
1.2. Sermaye Artırım Kararının Alınması ve Onaylanması .............................. 258
1.3. Sermaye Artırımının Tescil ....................................................................... 258
1.4. Kanuna Aykırı Sermaye Artırımı ............................................................... 260
2. SERMAYE ARTIRIMINA İLİŞKİN YÖNETİM KURULU BEYANI .............. 261
3. SERMAYE ARTIRIM ÇEŞİTLERİ .................................................................... 262
3.1. Esas Sermaye Sisteminde Sermaye Taahhüdü Yoluyla Artırım ................ 263
3.2. Kayıtlı Sermaye Sisteminde Sermaye Taahhüdü Yoluyla Artırım ............. 263
3.3. Rüçhan Hakkı ............................................................................................ 265
3.4. İç Kaynaklardan Sermaye Artırımı ........................................................... 267
3.5. Şarta Bağlı Sermaye Artırımı .................................................................... 269
3.5.1. Şarta Bağlı Sermaye Artırımı Sözleşmesi .................................... 271
3.5.2. Şarta Bağlı Sermaye Artırımında Sınırlar .................................... 272
3.5.3. Şarta Bağlı Sermaye Artırımında Pay Sahiplerinin Korunması ... 273
3.5.4. Şarta Bağlı Sermaye Artırımında Değiştirme veya Alım Hakkını Haiz Bulunan Kişilerin Korunması ....... 274
3.5.5. Şarta Bağlı Sermaye Artırımının Gerçekleştirilmesi ................... 275
3.5.5.1. Hakların Kullanılması ve Sermaye Taahhüdü ................. 275
3.5.5.2. Şarta Bağlı Sermaye Artırımında Esas Sözleşmenin Uygun Duruma Getirilmesi .... 276
3.5.5.3. Şarta Bağlı Sermaye Artırımında Değişikliklerin Ticaret Siciline Tescili ................... 276
3.5.6. Şarta Bağlı Sermaye Artırımı Hükmünün Esas Sözleşmeden Çıkartılması ................. 277
BÖLÜM II ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYE AZALTILMASI
1. ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYENİN AZALTILMASI ........................... 281
2. ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYE AZALTILMASI SÜRECİ ................... 283
2.1. Genel Kurul Kararı .................................................................................... 283
2.2. Sermaye Azaltılmasında Sınır ................................................................... 283
2.3. Alacaklılara Çağrı Yapılması..................................................................... 284
2.4. Sermaye Azaltılması Kararının Yerine Getirilmesi ................................... 284
KISIM 9 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERDE YEDEK AKÇE KAR VE TASFİYE PAYI
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKETLERDE YEDEK AKÇE
1. KANUNİ YEDEK AKÇE .................................................................................. 291
1.1. Genel Kanuni Yedek Akçe ........................................................................ 291
1.2. Anonim Şirketlerin İktisap Ettiği Kendi Pay Senetleri İçin Ayrılan Yedek Akçe ............................................................................................... 293
2. ANONİM ŞİRKETLERİN İSTEĞİ İLE AYIRDIĞI YEDEK AKÇE ................ 293
3. ANONİM ŞİRKETLERDE ÇALIŞANLAR VE İŞÇİLER LEHİNE
YEDEK AKÇE AYRIMI .................................................................................................. 294
4. YEDEK AKÇE İLE KAR PAYI ARASINDAKİ İLİŞKİ ................................... 295
BÖLÜM II ANONİM ŞİRKETLERDE KAR VE TASFİYE PAYI
1. ANONİM ŞİRKETLERDE KAR VE TASFİYE PAYI ...................................... 299
1.1. Anonim Şirketlerde Kar ve Tasfiye Payı Hakkı ....................................... 299
1.2. Anonim Şirketlerde Kar ve Tasfiye Payı Hesaplama Biçimi .................... 299
2. ANONİM ŞİRKETLERDE KAR PAYI DAĞITIMI .......................................... 300
3. ANONİM ŞİRKETLERDE HAZIRLIK DÖNEMİ FAİZİ ................................. 305
4. ANONİM ŞİRKETLERDE KAZANÇ PAYI ..................................................... 306
5. ANONİM ŞİRKETLERDEN HAKSIZ OLARAK VE KÖTÜ NİYETLE ALINAN KAR PAYLARI,
KAZANÇ PAYLARI VE HAZIRLIK DÖNEMİ FAİZLERİNİN GERİ VERİLMESİ ................................................................... 306
5.1. Kötü Niyet Halinde Kar Payları, Kazanç Payları ve Hazırlık Dönemi Faizlerinin Geri Verilmesi ................................ 306
5.2. Anonim Şirketin İflası Halinde Kar Payları, Kazanç Payları ve
Hazırlık Dönemi Faizlerinin Geri Verilmesi........................................................... 307
KISIM 10 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERDE FİNANSAL TABLOLAR TİCARİ DEFTERLER VE BELGELER
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKETLERDE FİNANSAL TABLOLAR
1. ANONİM ŞİRKETLERDE FİNANSAL TABLOLAR ...................................... 313
1.1. Finansal Tabloların Hazırlanması ............................................................. 313
1.2. Finansal Tabloların Düzenlenme Şekli ..................................................... 313
1.3. Finansal Tablolarda Dil ve Para Birimi .................................................... 314
1.4. Finansal Tablolarda Tamlık ve Mahsup Yasağı ........................................ 314
1.5. Dürüst Resim İlkesi .................................................................................. 315
2. YILLIK FAALİYET RAPORU .......................................................................... 315
3. ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA FİNANSAL TABLOLAR VE
YILLIK FAALİYET RAPORU ........................................................................................ 316
3.1. Şirketler Topluluğunda Finansal Tablolar ................................................. 316
3.2. Şirketler Topluluğunda Yıllık Faaliyet Raporu ......................................... 317
BÖLÜM II ANONİM ŞİRKETLERDE TİCARİ DEFTER VE BELGELER
1. TİCARİ DEFTERLER ........................................................................................ 321
1.1. Ticari Defter Tutma Yükümlülüğü ............................................................ 321
1.2. Yeni Kurulan Anonim Şirketlerde Ticari Defter Tutma Yükümlülüğü ..... 322
1.3. Ticari Defterlerin Açılış ve Kapanış Tasdiki ............................................. 334
2. ANONİM ŞİRKETLER TARAFINDAN TUTULACAK OLAN
İCARİ DEFTERLER ...................................................................................................... 340
3. ANONİM ŞİRKETLER TARAFINDAN TUTULACAK OLAN TİCARİ DEFTERLERDE
EFTER TUTMA ESASLARI .............................................. 341
3.1. Defter ve Kayıtlarının Türkçe Tutulması ile Anlamların Açıkça Belirtilmesi ................. 341
3.2. Defter ve Kayıtlarının Doğru ve Eksiksiz Yapılması ................................ 341
3.3. Defter ve Kayıtlarının Çizilmemesi ve Değiştirilmemesi ......................... 342
3.4. Defter ve Kayıtlarının Dosyalama Şeklinde veya Veri Taşıyıcıları Aracılığı ile Tutulması........ 342
4. ANONİM ŞİRKETLERDE ENVANTER ........................................................... 350
4.1. Genel Olarak Envanter .............................................................................. 350
4.2. Envanteri Kolaylaştırıcı Yöntemler ........................................................... 352
5. ANONİM ŞİRKETLERDE BİLANÇO .............................................................. 353
5.1. Açılış Bilançosu, Yıllık Bilanço ve Gelir Tablosu .................................... 353
5.2. Bilanço İçeriği ........................................................................................... 354
5.3. Bilançolarda Aktifleştirme Yasağı ............................................................. 354
5.4. Karşılıklar.................................................................................................. 355
5.5. Geçici Hesaplar ......................................................................................... 356
5.6. Bilançoda Yer Alacak Sorumluluklar ........................................................ 356
5.7. Bilançoda Genel Değerleme İlkeleri ......................................................... 356
5.8. Bilançoda Varlıklar ve Borçların Değerleme Ölçüleri .............................. 358
6. ANONİM ŞİRKETLERDE DEFTER VE BELGELERİN SAKLANMASI ...... 359
6.1. Anonim Şirketlerde Saklanması Gerekli Olan Defter ve Belgeler ............ 359
6.2. Anonim Şirketlerde Defter ve Belgelerin Saklanma Süresi ...................... 360
6.3. Doğal Afet, Ölüm ve Ticareti Terk Durumlarında Anonim Şirketlerde
Defter ve Belgelerin Saklanma Süresi....................................................... 361
7. ANONİM ŞİRKETLERDE DEFTER VE BELGELERİN İBRAZI ................... 361
7.1. Anonim Şirketlerde Defter ve Belgelerin Hukuki Uyuşmazlıklarda İbrazı ...... 362
7.2. Anonim Şirketlerde Görüntü ve Veri Taşıyıcılara Aktarılmış
Belgelerin İbrazı ......................................................................................................... 362
8. ANONİM ŞİRKETLERDE DEFTERLERE GENEL BAKIŞ ........................... 364
8.1. Kağıt Ortamında Tutulacak Defterler ....................................................... 364
8.1.1. Türk Ticaret Kanununa Göre Tutulacak Olan Defterler .............. 364
8.1.2. Vergi Usul Kanuna Göre Tutulacak Defterler ............................. 364
8.1.3. Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanununa Göre Defter Tasdikleri ................ 365
8.1.3.1. İlk Açılışta Defter Tasdiki .............................................. 365
8.1.3.2. İlk Açılıştan Sonra İzleyen Dönemlerde Defter Tasdikleri ............................... 366
8.1.3.3. Dönem Sonu Kapanış Tasdikleri .................................... 367
8.1.4. Defterlerde Olması Zorunlu Bilgiler............................................... 368
8.1.5. Defterlerin Saklanma Süresi ........................................................... 369
8.2. Elektronik Ortamda Tutulacak Defterler .................................................. 369
KISIM 11 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SENEDİ İNTİFA SENEDİ PAY DEFTERİ
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SENEDİ VE İNTİFA SENEDİ
1. ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SENEDİ ......................................................... 379
1.1. Pay Senedi Türleri .................................................................................... 379
1.2. Pay Senedi Türlerinin Değiştirilmesi ........................................................ 380
1.3. Pay Senedi Çıkartılması ........................................................................... 381
1.4. Pay Senetlerinin Şekli ............................................................................... 382
1.5. Yıpranmış Olan Pay Senetlerinin Değiştirilmesi ...................................... 382
1.6. Pay Senetlerinin Devri .............................................................................. 383
1.6.1. Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Devri ...................................... 383
1.6.2. Nama Yazılı Payların ve Pay Senetlerinin Devri ............................ 384
1.7. Payların ve Pay Senetlerinin Devrinin Sınırlandırılması .......................... 384
1.7.1. Kanuni Sınırlama ........................................................................ 384
1.7.2. Esas Sözleşme ile Sınırlama........................................................ 385
1.7.2.1. Esas Sözleşme ile Sınırlama İlkeleri .............................. 385
1.7.2.2. Borsaya Kote Edilmemiş Nama Yazılı Payların Devrinin Esas Sözleşme ile Sınırlaması ................... 386
1.7.2.2.1. Sınırlamanın Genel Çerçevesi .............................. 386
1.7.2.2.2. Devir ve Red Hükümleri ...................................... 389
1.7.2.2.3. Borsaya Kote Edilmiş Nama Yazılı Payların Devrinin Esas Sözleşme ile Sınırlaması .................. 390
2. ANONİM ŞİRKETLERDE İNTİFA SENETLERİ ............................................ 395
BÖLÜM II ANONİM ŞİRKETLERDE PAY DEFTERİ
1. PAY DEFTERİNE KAYIT ................................................................................. 399
2. YANLIŞ BEYANA İLİŞKİN KAYDIN PAY DEFTERİNDEN SİLİNMESİ ..... 400
3. BEDELLERİNİN TAMAMI ÖDENMEMİŞ NAMA YAZILI PAYLARIN DEVRİNİN
PAY DEFTERİNE KAYDI ............................................................. 400
KISIM 12 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERDE SORUMLULUK
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKETLERDE HUKUKİ SORUMLULUK
1. BELGELERİN VE BEYANLARIN KANUNA AYKIRI OLMASI ................... 405
2. SERMAYE HAKKINDA YANLIŞ BEYANLAR VE ÖDEME YETERSİZLİĞİNİN BİLİNMESİ ............ 406
3. DEĞER BİÇİLMESİNDE YOLSUZLUK .......................................................... 407
4. KURUCULARIN, YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN, YÖNETİCİLERİN VE
TASFİYE MEMURLARININ SORUMLULUĞU ....................................... 408
5. DENETÇİNİN VE ÖZEL DENETÇİNİN SORUMLULUĞU ........................... 411
6. ANONİM ŞİRKET ZARARININ TAZMİNİ ..................................................... 411
7. ANONİM ŞİRKETİN İFLASINDA ZARARININ TAZMİNİ ........................... 412
8. MÜTESELSİL SORUMLULUK ........................................................................ 413
9. İBRA ................................................................................................................ 415
BÖLÜM II ANONİM ŞİRKETLERDE CEZAİ SORUMLULUK
1. ANONİM ŞİRKETLERDE YÜKÜMLÜLÜKLER KAPSAMINDA
CEZAİ SORUMLULUKLAR ......................................................................................... 419
1.1. Ticari Defterlerin Tutulma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi Durumunda
Cezai Sorumluluk .................................................................. 419
1.2. Ticari Belgelerin Saklanması Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi Durumunda
Cezai Sorumluluk .................................................................. 419
1.3. Ticari Defterlerin Tasdiki Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi Durumunda
Cezai Sorumluluk .................................................................. 420
1.4. Ticari Defterlerin Kanuna Aykırı Olarak Tutulması Durumunda
Cezai Sorumluluk ................................................................................................ 420
1.5. Hileli Envanter Çıkartılması Durumunda Cezai Sorumluluk .................... 421
1.6. Görüntü ve Veri Taşıyıcılara Aktarılmış Belgelerin İbraz Edilmemesi Durumunda
Cezai Sorumluluk .................................................................. 421
1.7. Türkiye Muhasebe Standartlarına Uyulmaması Durumunda
Cezai Sorumluluk ................................................................................................ 422
1.8. Bağlı ve Hakim Şirketlerin Raporları ile İlgili Cezai Sorumluluk ............ 423
1.9. Defter, Kayıt ve Belgeler ile Bunlara İlişkin Bilgileri, Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı Denetim Elemanlarına Vermeyenler Veya Eksik Verenler
Görevlerini Yapmalarını Engelleyenlere İlişkin Cezai Sorumluluk ........................................ 424
1.10. Borçlanma Yasağına Uymayan Pay Sahiplerine İlişkin Cezai Sorumluluk .................. 424
1.11. Borçlanma Yasağına Uymayan Pay Sahibi Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yönetim Kurulu Üyelerinin Pay Sahibi Olmayan 393’üncü Maddede Sayılan Yakınlarına İlişkin Cezai Sorumluluk .......................... 424
1.12. Ticari Defterlerin Mevcut Olmaması Veya Hiçbir Kayıt İçermemesi veya
Bu Kanuna Uygun Saklanmaması Hâllerine İlişkin Cezai Sorumluluk ................... 425
1.13. Sır Saklama Yükümlülüğünü Yerine Getirmeyenlere İlişkin Cezai Sorumluluk ....... 425
1.14. Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olmasına İlişkin Cezai Sorumluluk ........... 425
1.15. Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve
Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesi Durumunda Cezai Sorumluluk ................................................................. 426
1.16. Değer Biçilmesinde Yolsuzluk Durumunda Cezai Sorumluluk ................ 426
1.17. Şirket Kurmak Veya Şirketin Sermayesini Artırmak Amacıyla veya
Vaadiyle Halka Her Türlü Yoldan Çağrıda Bulunularak Para Toplanması Durumunda Cezai Sorumluluk .............. 426
1.18. Anonim Şirket İnternet Sitesine İlişkin Cezai Sorumluluk ....................... 427
1.19. Hamiline Yazılı Pay Sahipleri ile Sahip Oldukları Paya İlişkin Bilgilerin,
Senetler Pay Sahiplerine Dağıtılmadan Önce Merkezi Kayıt Kuruluşuna Bildirilmemesi Durumunda
Cezai Sorumluluk ..................... 427
2. ANONİM ŞİRKETLERDE YÜKÜMLÜLÜKLER KAPSAMINDA CEZAİ FİİL VE
CEZA TUTARLARI .................................................................................... 427
3. ANONİM ŞİRKETLERDE KABAHAT OLARAK TANIMLANAN
FİİL VE CEZALAR .......................................................................................................... 430
KISIM 13 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERDE DENETİM
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKETLERİN DENETİMİ
1. 6102 SAYILI YENİ TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKET DENETİMİ ......................................................................................................... 439
2. ANONİM ŞİRKET DENETİMİNİN KONUSU VE KAPSAMI ....................... 442
3. ÖZEL DENETİM ............................................................................................... 445
4. BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLAN ŞİRKETLERİN BELİRLENMESİ İLE
İLGİLİ USUL VE ESASLAR ............................................................................ 446
4.1. Bağımsız Denetim Kapsamındaki Şirketler .............................................. 447
4.2. Bağımsız Denetim Kapsamı Dışında Tutulan Şirketler ............................ 449
4.3. Bağımsız Denetimin Kapsamından Çıkmak ............................................. 449
BÖLÜM II ANONİM ŞİRKET DENETÇİLERİ
1. ANONİM ŞİRKET DENETÇİLERİ .................................................................. 453
1.1. Denetçinin Seçimi, Görevden Alınması ve Sözleşmesinin Feshi ............. 453
1.2. Kimler Denetçi Olabilir? ............................................................................. 459
1.3. Anonim Şirket Denetçisi Olamayanlar ......................................................... 460
1.4. Anonim Şirket Denetçisinin Süresi .............................................................. 461
1.5. Anonim Şirket Denetçisi Yasakları ............................................................... 462
2. YÖNETİM KURULUNUN İBRAZ YÜKÜMÜ VE DENETÇİNİN BİLGİ ALMA HAKKI 462
3. DENETÇİ GÖRÜŞ YAZISI ................................................................................ 463
4. ŞİRKET İLE DENETÇİ ARASINDAKİ GÖRÜŞ AYRILIKLARI .................... 466
5. DENETÇİNİN HAZIRLAYACAĞI RAPORLAR ............................................. 467
6. DENETÇİLERİN SIR SAKLAMADAN DOĞAN SORUMLULUĞU ............. 467
7. DENETÇİNİN SORUMLULUĞU ..................................................................... 468
8. DENETÇİLERİN TÜRK TİCARET KANUNUNDAN KAYNAKLANAN
YÜKÜMLÜLÜKLERİ ....................................................................................... 469
9. DENETİMLERDE SORUMLULUK ................................................................. 469
KISIM 14 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERİN
ŞİRKET TÜRÜNÜN DEĞİŞMESİ
ŞİRKET TÜRÜNÜN DEĞİŞMESİ .......................................................................... 473
1. ANONİM ŞİRKET TÜRÜNÜN LİMİTED ŞİRKET TÜRÜNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ İÇİN
GEREKLİ OLAN İŞLEMLER ............................. 474
2. KOLLEKTİF VE KOMANDİT ŞİRKET TÜRLERİNİN ANONİM ŞİRKET TÜRÜNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ İÇİN
GEREKLİ OLAN İŞLEMLER ............ 476
3. LİMİTED ŞİRKETİN ANONİM ŞİRKET TÜRÜNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ İÇİN
GEREKLİ OLAN İŞLEMLER ........................................................................... 479
KISIM 15 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERİN SONA ERMESİ VE TASFİYESİ
BÖLÜM I ANONİM ŞİRKETLERİN SONA ERMESİ
1. ANONİM ŞİRKETLERDE SONA ERME NEDENLERİ .................................. 487
2. ANONİM ŞİRKETLERDE SONA ERMENİN ÖZEL NEDENLERİ ................ 489
2.1. Organların Eksikliği Nedeni ile Anonim Şirketlerde Sona Erme .............. 489
2.2. Haklı Nedenler ile Anonim Şirketlerde Sona Erme .................................. 490
3. ANONİM ŞİRKETLERDE SONA ERMENİN TESCİL VE İLANI .................. 491
BÖLÜM II ANONİM ŞİRKETLERİN TASFİYESİ
1. GENEL OLARAK ANONİM ŞİRKETLERİN TASFİYESİ .............................. 495
2. TASFİYE DURUMUNDA ANONİM ŞİRKET ORGANLARININ DURUMU 495
3. TASFİYE MEMURLARI ................................................................................... 495
3.1. Tasfiye Memurlarının Atanması ................................................................ 495
3.2. Tasfiye Memurlarının Görevden Alınması ................................................ 497
3.3. Tasfiye Memurlarının Anonim Şirket Aktiflerini Satma Yetkisi ............... 498
3.4. Tasfiye Memurlarının Yetkilerinin Sınırlandırılması ve Genişletilmesi ... 498
3.5. Tasfiye İşleri ............................................................................................. 500
3.5.1. Tasfiyede İlk Envanter ve Bilançonun Çıkartılması .................... 500
3.5.2. Tasfiyede Alacaklıların Çağrılması ve Korunması ...................... 501
3.5.3. Tasfiyede Yapılacak Olan Diğer Tasfiye İşleri ............................ 502
3.5.4. Tasfiye Sonucu Dağıtma ............................................................. 504
3.5.5. Tasfiye Sonucu Defterlerin ve Belgelerin Saklanması ................ 505
3.6. Tasfiye Sonucu Anonim Şirket Unvanının Sicilden Silinmesi ................. 505
3.7. Anonim Şirket Pay Sahipleri ile Tasfiye Memurları Arasındaki Uyuşmazlığın Çözüm Şekli ........ 505
3.8. Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu ......................................................... 506
3.9. Tasfiyeye İlişkin Genel Kurul Kararı Alınması ........................................ 507
3.10. Ek Tasfiye Talebi ...................................................................................... 507
3.11. Tasfiyeden Dönülmesi................................................................................ 510
4. 6335 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 7’NCİ MADDESİ ÇERÇEVESİNDE
TASFİYE ............................................................................................................. 511
KAYNAKÇA ........................................................................................................ 517